Należy wiedzieć, że w przypadku wygaśnięcia pozwolenia na budowę rozpoczęcie lub wznowienie budowy może nastąpić dopiero po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę (art.37 ust.2 Prawa budowlanego). Ewentualnie możemy ubiegać się o wydanie pozwolenia na wznowienie robót budowlanych na podstawie art. 51 ust. 4 Prawa budowlanego. Kluczową kwestią jest rozróżnienie, w jakich sytuacjach powinniśmy ubiegać się o wydanie nowego pozwolenia na budowę, a w jakich o wydanie decyzji o wznowieniu robót budowlanych. Są to bowiem całkiem odrębne decyzje różniące się nazwą, podstawą prawną oraz organem uprawnionym do ich wydania. O nową decyzję o pozwoleniu na budowę możemy wystąpić wtedy, kiedy roboty budowlane nie zostały rozpoczęte. Z kolei w sytuacji przerwania robót budowlanych kontynuować budowę możemy dopiero po wydaniu decyzji o ich wznowieniu (potwierdza to wyrok NSA z 17 grudnia 2014 roku, sygnatura II OSK 1311/13).
Zanim jednak złożymy odpowiedni wniosek, musimy doprowadzić do tego, aby starosta (prezydent miasta) stwierdził wygaśnięcie starego pozwolenia (jeśli sam wcześniej nie uczynił tego z urzędu). W pierwszej kolejności powinniśmy złożyć do starosty wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia pierwotnego pozwolenia na budowę. w urzędzie gminy (urzędzie miasta) składamy więc wniosek i załączniki stanowiące dowód na to, że budowa nie została rozpoczęta przed upływem trzech lat od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna, lub że budowa została przerwana na czas dłuższy niż trzy lata. Najlepszym dowodem będzie dziennik budowy z wpisem, kiedy i dlaczego doszło do zaniechania robót budowlanych. Mogą to być także zeznania uczestników procesu budowlanego bądź na przykład sąsiadów naszej budowy. Dowodem jest też samo pozwolenie na budowę. Rejestr takich pozwoleń prowadzi starosta, ale dopiero od 1999 roku. Dlatego też, jeżeli pozwolenie ma przykładowo 20 lat, warto wówczas dołączyć jego kopię do wniosku. Przez długie lata pozwolenie wydawały też gminy i urzędy rejonowe, powinny one więc posiadać rejestry, tak zwane książki ruchu budowlanego (były one prowadzone do końca 1994 roku).
Po otrzymaniu wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia pozwolenia starosta przeprowadzi postępowanie na podstawie przepisów „Kodeksu postępowania administracyjnego”. Na decyzję stwierdzającą wygaśnięcie pozwolenia nie powinniśmy czekać dłużej niż miesiąc czasu. Zanim przystąpimy do kolejnych formalności, musimy poczekać do momentu, aż decyzja ta stanie się ostateczna. Następuje do po upływie 14 dni od jej wydania, pod warunkiem że nikt nie wniesie wobec niej sprzeciwu. Dopiero na tym etapie możemy przystąpić do nowych formalności.
